Beschrijving

Toen de dirigente Sylvia Baratti-Mannsbart mij vroeg om een stuk voor haar muziekvereniging Atzenbach te schrijven, wist ik meteen dat het iets “speciaal” moest worden. Enerzijds zou er een dubbel jubileum worden gevierd, namelijk het 900-jarige dorpsjubileum en de 150e verjaardag van de vereniging. Anderzijds is Sylvia een dirigente en dus ook een opdrachtgeefster die precies weet wat ze wil. Dus probeerde ik tijdens talloze gesprekken te achterhalen wat er zo bijzonder is aan het dorp Atzenbach en de muziekvereniging. Hierbij tekende zich een steeds duidelijker idee af. Atzenbach is in het Badense Wiesental bij de rivier met de naam Wiese ontstaan – eigenlijk moet je zelfs zeggen dat de plaats door de Wiese is ontstaan. Als levensader vanaf het begin werd de Wiese een belangrijk vestigingscriterium voor de textielindustrie – een rivier die standvastig stroomt, net als het leven en de geschiedenis. Sylvia kwam uiteindelijk dankzij de Griekse filosofie op het succesvolle idee: “Panta Rhei”, ofwel “alles stroomt”, werd de titel en uitleg van mijn muziekstuk. Wat je hoort en wat ermee bedoeld wordt – dat hoort voor mij altijd tot de grote misverstanden in de muziek. Een lange uitleg over de betekenis van een stuk hoort niet bij mijn gevoel voor muziek. Muziek moet zichzelf verklaren! Maar een ding wil ik wel verklappen: net als de Moldau in Bedrich Smetana’s beroemde gelijknamige compositie, stroomt de Wiese in het begin van het stuk als een kleine beek en wordt langzaam groter en machtiger. Het majestueuze “Panta Rhei”-thema staat voor de rivier Wiese en de stroom der tijd. Afzonderlijke momenten in de dorpsgeschiedenis worden gepasseerd: De oprichting wordt door een oude dans gesymboliseerd. De “Modernen Zeiten”, en dus de intrede van de textielindustrie, klinken met een voor een blaasorkest ongebruikelijke effecten, die het geluid van de machines in de spinnerijen symboliseren. Steeds weer keert het thema “Panta Rhei” terug en de compositie eindigt uiteindelijk met een glorieus slot.