Beschrijving

Zowel de film als de musical Daens zijn gebaseerd op het alom geroemde boek van Louis Paul Boon, samen met Hugo Claus misschien wel de belangrijkste schrijver van naoorlogs Vlaanderen. Boon was een Aalstenaar en een mens onder de mensen. Geen academicus dus, die vanuit zijn ivoren toren literatuur zat te plegen. Hij kon als geen ander de vinger aan de pols van de gewone man houden. Rake typeringen, die had Boon ruim op overschot.

Net als in het gros van zijn andere boeken, nam Boon voor Priester Daens zijn geliefde Aalst als uitgangspunt voor een epos over recht en onrecht, over leven en dood. Hij neemt ons mee terug naar het Aalst van 1900 en dompelt ons onder in het rauwe, uitzichtloze leven van de arbeidersklasse. Eén man gaat de strijd aan met het immense onrecht van die tijd. Die man is priester Daens.

Regisseur Stijn Coninx is Boon bij de verfilming van het boek in belangrijke mate trouw gebleven, maar hij heeft zich niet zozeer op het pure Daensisme geconcentreerd, dan wel op het schrijnende leven in het arbeidersmilieu. Hij is er op uitmuntende wijze in geslaagd de realiteit van de eeuwwisseling tot leven te brengen.

Wantoestanden

De musical Daens neemt ons mee terug naar het Aalst van 1888. Na een conflict met bisschop Stillemans keert priester Adolf Daens terug naar zijn geboortestad Aalst. Hij trekt in bij z’n broer Pieter Daens, de uitgever van de krant Het Land van Aalst. De provinciestad is ook een nieuwe thuis voor plattelandsbewoners die de armoede ontvlucht zijn. Al ruilen ze de ene erbarmelijke omgeving voor de andere, want als textielarbeiders werken ze 6 dagen per week 10 tot 12 uur per dag. Als de plaatselijke industrieel Borremans de helft van z’n fabrieksarbeiders ontslaat, is dat een bron voor nog meer ellende. Priester Daens trekt zich het leed van de arbeiders erg aan. Hij leert Nette Scholiers kennen, net 17 maar niettemin al kostwinner voor een heel gezin. Daens kan niet hulpeloos toekijken en dus klaagt hij de wantoestanden in de textielfabrieken aan in de krant van z’n broer. Een actie die hem niet in dank wordt afgenomen door Charles Woeste, de voorzitter van de Katholieke Partij en bondgenoot van Borremans.

Eigen partij

Daens wordt al snel op het matje geroepen bij bisschop Stillemans. Die verbiedt hem zich nog in te laten met politiek, zeker als het gaat om acties die de belangen van de Katholieke Partij kunnen schaden. Priester Daens legt het verbod van Stillemans naast zich neer. Meer nog: hij begint een eigen politieke partij, De Christene Volkspartij. Daens kan rekenen op de sympathie van liberalen en socialisten en schopt het tot volksvertegenwoordiger in het parlement. Daar laat Daens niet na om geregeld het spreekgestoelte te beklimmen en de schrijnende werk- en levensomstandigheden van het werkvolk aan te klagen. Woeste en co slaan genadeloos terug. Via hun vrienden bij de kerkelijke autoriteiten dwingen ze Daens zijn ambt van priester neer te leggen. Als zijn partij te machtig dreigt te worden, laten ook de socialisten en liberalen hem links liggen. Daens wordt uiteindelijk verguisd door kerk en staat, maar in zijn geliefde Aalst blijft hij tot aan zijn dood in 1907 ijveren voor een betere toekomst voor de arbeidersklasse.

Bij Bladmuziekplus.nl, dealer van De Haske Publications, kunt u ook direct telefonisch bestellen: 0342 – 419 197. Vanaf 20,– Euro zonder verzendkosten bij u thuis bezorgd